Blog Mantelzorgmakelaar Petra

Mantelzorgwoning zonder vergunning. Wat is waar, wat verandert er en waar sta jij nu?

Gebaseerd op Wetsvoorstel 36512 – Wet versterking regie volkshuisvesting (status december 2025)

Minder gedoe. Meer ruimte om te zorgen.

Dat is waar veel mantelzorgers naar verlangen. En precies daar lijkt beweging in te komen.

De Tweede Kamer heeft het wetsvoorstel Wet versterking regie volkshuisvesting (36512) aangenomen.
Dit voorstel maakt het mogelijk om vergunningsvrij een mantelzorgwoning of familiewoning op eigen erf te plaatsen.

Maar en dit is belangrijk de wet is nog niet definitief.
Hij ligt nu bij de Eerste Kamer. Daarnaast is er een novelle (een reparatiewetje) in behandeling bij de Raad van State. Pas daarna gaat de Eerste Kamer verder.

Toch is de richting helder: het moet makkelijker worden om dichtbij elkaar te wonen en voor elkaar te zorgen.

Tot nu toe: een doolhof van regels

Wie ooit een mantelzorgwoning wilde plaatsen, weet hoe het voelde:

• elke gemeente hanteerde eigen regels
• aanvragen duurden lang
• discussies over erfgrenzen, bestemmingsplan en “wat mag wel/niet”
• ondertussen liep de zorgvraag door

Het doel van de nieuwe landelijke wet is duidelijk:
één lijn, minder stress, meer duidelijkheid.

Wat verandert er mogelijk?

Als wetsvoorstel 36512 definitief wordt, dan

Wordt het vergunningsvrij plaatsen van een mantelzorgwoning landelijk toegestaan

Onder voorwaarden van het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) dus veiligheid, brandpreventie, maximale grootte, enzovoort blijven gelden.

Komt er ruimte voor familiewoningen

Een kleine woning op het erf voor ouders, kinderen of partner zelfs zonder directe zorgvraag.

Wordt het aanvragen bij de gemeente eenvoudiger

Geen vergunningstraject meer, maar wel checken of je erf voldoet aan:

omgevingsplan

afstand tot erfgrenzen

bouwregels Bbl

❗ dus let op

Zonder vergunning is niet zonder regels.
Bouwen moet nog steeds passen binnen de Omgevingswet en het Bbl.

Wat kan dit opleveren voor mantelzorgers?

• sneller anticiperen op een nieuwe zorgsituatie
• minder papierwerk
• minder discussie met de gemeente
• een veilige plek dichtbij je naaste
• meer rust voor het hele gezin

Maar het is geen one-size-fits-all.
De mogelijkheden hangen af van je erf, de ruimte, het omgevingsplan en de financiering.

Veelgestelde vragen die ik regelmatig hoor

“Mag dit straks ook bij ons op het erf?”
Dat hangt af van je perceel, de ruimte en de regels in jouw omgevingsplan.

“Hoe werkt dit in onze gemeente?”
De landelijke wet verandert veel, maar gemeenten blijven bevoegd gezag. De situatie blijft dus per plek verschillend.

“Wat betekent dit voor belastingen, erfpacht of toeslagen?”
Dat verschilt per huishouden. Een familiewoning kan gevolgen hebben voor vermogenstoetsen, toeslagen en WOZ-waarde.

“Wat betekent het voor Wmo, Wlz of PGB?”
Een mantelzorgwoning kan juist helpen om thuis te blijven wonen, maar het moet passen bij de zorgvraag.

Waar staat de wet nu precies?

Bron: Eerste Kamer (wetsvoorstel 36512)

• Tweede Kamer: aangenomen (3 juli 2025)
• Eerste Kamer: nog niet behandeld tot definitief besluit
• Novelle (aanpassing van 3 amendementen): in behandeling bij de Raad van State (november 2025)
• Wet is dus nog niet definitief en nog niet van kracht

Bron: Wetsvoorstel 36512 Wet versterking regie volkshuisvesting (Tweede Kamer, aangenomen 3 juli 2025; behandeling Eerste Kamer nog lopend).

Tot slot

Er beweegt veel eindelijk. De richting is positief: minder regelkolder, meer ruimte voor zorgen dichtbij.
Maar de wet is nog niet rond. En iedere situatie is anders.

Overweeg jij een mantelzorgwoning?

Of wil je weten of dit op jouw erf überhaupt mag en wat het betekent voor zorg, toeslagen en financiën?

Stuur me gerust een bericht.
Samen verkennen we de mogelijkheden én de haken en ogen. Zodat jij weet waar je aan toe bent.